Zbiórka pamiątek kresowych

W dniu 23 kwietnia 2021 r. Wicepremier, wówczas Minister Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu prof. Piotr Gliński, jako główny współprowadzący brzeskie Muzeum Piastów Śląskich wystosował pismo, w którym wyraził akceptację dla przejęcia przez Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu obiektu dawnego Gimnasium Illustre, z przeznaczeniem na potrzeby planowanego oddziału Muzeum Piastów Śląskich oraz o zobowiązaniu się ministerstwa do współfinansowania adaptacji przedmiotowego obiektu na potrzeby Muzeum Dziedzictwa i Kultury Kresów. Szesnastowieczny gmach dawnej książęcej uczelni, wzniesiony przez nadwornego architekta księcia legnicko-brzeskiego Jerzego II – Włocha Jakuba Parra w 1569 r., przez ostatnie dziesięciolecia stał niezagospodarowany.

Jeszcze w tym samym miesiącu, 29 kwietnia, Rada Miejska Brzegu podjęła uchwałę w sprawie wyrażenia zgody na  przekazanie w drodze darowizny na rzecz Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu, zabudowanych działek gruntu nr 423/4 i 424/1, o łącznej pow. 0,4037 ha, położonych w Brzegu przy Placu Moniuszki 1 i ulicy Bolesława Chrobrego.

Ten zaczyn, który przywrócił pamięci zbiorowej czasami wręcz celowo zacierany obraz kresowej przeszłości dawnych mieszkańców Brzegu i okolic sprawił, że to właśnie Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu powierzona została misja utworzenia placówki poświęconej Kresom i Kresowianom.

Projektując przyszłe Muzeum Dziedzictwa i Kultury Kresów stoi przed Nami kolosalne zadanie odpowiedniego zaaranżowania całej, nowej, instytucji.

W 2022 r. zostały przeprowadzone szczegółowe badania w zakresie rozeznania architektonicznego, konserwatorskiego, stanu konstrukcji budynku. Przeprowadzone zostały również sondażowe badania archeologiczne we wnętrzu obiektu (sondaże w sieni i w piwnicach) oraz, w celu umożliwienia zagospodarowania sąsiedztwa budynku, badania na dziedzińcu przylegającym do gmachu od południa.

Na pytanie w jakim kierunku ma podążać proces projektowy, odnośnie merytorycznej prezentacji tematu wstępnej odpowiedzi udzieliły przeprowadzone badania socjologiczne. Wiemy, że tworząc nowy oddział Muzeum chcemy prowadzić narrację dwutorowo, prezentując relacje łączące Śląsk z Kresami Rzeczpospolitej. Te światy „równoległe” na przestrzeni wieków miały wiele punktów wspólnych. Historii które przenikały się nawzajem tworząc dialog Śląska i Kresów. Zwornikiem naszej opowieści o tych relacjach będzie przesiedlenie mieszkańców Lwowa, Stanisławowa, Wilna, Kamieńca Podolskiego, Żółkwi i wielu miast , miasteczek i wsi na tereny dzisiejszej Polski południowo-zachodniej.    

W myśl łacińskiej maksymy Nihil de nobis, sine nobis, do tworzenia Muzeum Dziedzictwa i Kultury Kresów chcemy zaprosić również Państwa – Organizacje Kresowe, Kresowiaków, miłośników historii i kultury, kolekcjonerów, osoby którym nie jest obojętna szeroko pojęta tematyka kresowa. Z inicjatywy Dyrektora Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu, po konsultacjach z wieloma Organizacjami Kresowymi rozpoczynamy akcję zbiórki pamiątek kresowych. Aby uchronić przed zapomnieniem  ten jakże ciekawy fragment historii Polski prosimy o przekazywanie pamiątek, dokumentów, szeroko pojętych dzieł sztuki a także przedmiotów życia codziennego przywiezionych z Kresów bądź z nimi związanych. Niniejsze obiekt zasilą zbiory zgromadzone w ramach tzw. Archiwum Kresowego i stanowić będą podstawę pod ekspozycję w nowo tworzonym Muzeum Dziedzictwa i Kultury Kresów. Z naszej strony zapewniamy profesjonalną renowację oraz przechowywanie w warunkach, które pozwolą uchronić je przed zniszczeniem. Dodatkowo zamierzamy udostępnić zebrane w trakcie zbiórki pamiątki na wystawach czasowych oraz na specjalnie do tego celu przygotowanym portalu muzealnym (zdjęcia w wysokiej rozdzielczości wraz z krótkim opisem opracowanym przez naszych muzealników – historyków i historyków sztuki). Mamy nadzieję, że podzielicie się Państwo Waszymi wspomnieniami z wszystkimi, którzy nas odwiedzą.

Zachęcamy do kontaktu pod adresem email: zbiorka@brzegzamek.pl oraz numerem telefonu: +48 883 777 014