Artur Grottger na „Polonii” Jana Styki

Stoi pośród tego elitarnego tłumu, zebranego pod krzyżem, dziewiętnastowiecznych duchowych, jak on, przywódców narodu, z trójcą Wieszczów na czele. Zebrał ich Jan Styka mocą swojej malarskiej wyobraźni i włączył w romantyczną i mesjańską wizję polskiej historii na tym pełnym symboliki ogromnym płótnie. „Polonia” to również tytuł najsłynniejszego cyklu rysunków Grottgera, powstałego w 1863 roku i poświęconego wydarzeniom powstania styczniowego. I „Polonia” Grottgera też jest romantyczną wizją – wizją powstania styczniowego, największego ze zrywów niepodległościowych okresu zaborów, którego wybuchu wczoraj minęła 161. rocznica. Obrazy tej wizji, jak „Branka”, „Kucie kos”, „Bitwa”, „Obrona dworu”, „Po odejściu wroga”, „Żałobne wieści” czy „Na pobojowisku”, przemocą romantyczną narzucają się naszej wyobraźni od pokoleń. One walnie przyczyniły się do stworzenia legendy tego powstania.